Miniarka ostrokrzewianka – mało znany gatunek

Miniarka ostrokrzewianka (Phytomyza ilicis) to muchówka, której larwy minują liście ostrokrzewów. Do niedawna notowany sporadycznie i w niewielkim nasileniu w różnych kolekcjach, zazwyczaj w Ogrodach Botanicznych, od kilku lat zaczyna stanowić już poważny problem estetyczny. W skrajnych wypadkach prowadzi nawet do opadania części liści.

Biologia w Polsce nie jest do końca poznana. Muchy wylatują zazwyczaj w maju, chociaż w tym roku (2018), na Dolnym Śląsku miało to miejsce już pod koniec kwietnia. Termin wylotu zbiega się mniej więcej z kwitnieniem ostrokrzewu co jest związane z biologią owada.

Samice składają jaja do młodych liści, których rozwój rozpoczyna się właśnie w trakcie kwitnienia Ilexów.

To właśnie w tym momencie prowadzi się ewentualne zwalczanie. Jaj składane są do głównego nerwu liści i praktycznie aż do zimy drążą delikatny tunel w głównym nerwie posuwając się w kierunku wierzchołka liści.

Tym samym, aż do zimy objawy mogą pozostać niezauważone. Dopiero w grudniu i styczniu larwy przebijają się do blaszki liściowej dając widoczne symptomy w postaci min z ciemnymi odchodami na wiosnę następnego roku.

Muchy wylatują przez otwór, który może być widoczny zarówno po dolnej jak i górnej powierzchni blaszki. Wylot much jest bardzo intrygujący. Poczwarka jest zaopatrzona w specjalny wyrostek, którym przebija się przez skórkę liści.

Wystaje zaledwie niewielka część poczwarki, która pękając na pół przypomina wydłużoną czarkę.

Miniarka ostrokrzewianka występuje w Europie powszechnie, choć głównie w parkach i ogrodach. Przypuszcza się, że w tych lokalizacjach ostrokrzew wytwarza cieńsze liście co ułatwia składanie jaj i minowanie liści. W warunkach naturalnych spotyka się ją rzadziej.

Owad zasiedla liście przede wszystkim ostrokrzewu kolczastego (Ilex aquifolium). W Arboretum w Wojsławicach na Dolnym Śląsku nie stwierdza się obecności tej muchówki na ostrokrzewie Fargesa (Ilex Fargesii), choć regularnie występuje na ostrokrzewie kolczastym.

ZWALCZANIE
Owad jest bardzo łatwy do zwalczenia pod warunkiem precyzyjnego zastosowania insektycydów, zaraz po zakończeniu kwitnienia, wraz z pojawieniem się nowych przyrostów wraz z liśćmi. Wystarczą dwa zabiegi co około 10-14 dni. Należy stosować insektycydy zgodnie z aktualnym rejestrem środków dopuszczonych do stosowania. Znalezienie odpowiedniego preparatu ułatwia oficjalna Wyszukiwarka Środków Ochrony Roślin nadzorowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, którą można znaleźć pod tym adresem

  • 19 kwietnia, 2018